Criminelen maken vaak gebruik van ondernemingen, bijvoorbeeld om geld wit te wassen, natuurlijke personen te verhullen, of om drugstransporten te faciliteren. In RIEC-casuïstiek zien we dit regelmatig terug. Kamer van Koophandel (KVK), Belastingdienst en RIEC AA willen misbruik van ondernemingen door de georganiseerde misdaad tegengaan. Daarom is tussen september 2022 en april 2023 in pilotvorm samengewerkt om malafide rechtspersonen te laten ontbinden. Deze succesvolle pilot wordt niet alleen omgezet in een vaste regionale samenwerking, maar wordt op korte termijn ook uitgerold in de andere RIEC-regio’s.
Zonder de verplichte inschrijving in het handelsregister en een daarbij behorend KVK-nummer kan een malafide ondernemer geen zakelijke bankrekening openen, geen zakelijke inkopen doen en geen zakelijke verzekeringen afsluiten. De onderneming kan dan niet als legale dekmantel gebruikt worden voor criminele activiteiten.
Hoe werkt de pilot?
Om te bepalen of een rechtspersoon in aanmerking komt voor ontbinding door KVK, zijn wettelijke voorwaarden vastgesteld (artikel 2:19a BW). Als aan ten minste twee van deze voorwaarden is voldaan, kan KVK overgaan tot ontbinding van de rechtspersoon. Bijvoorbeeld als er ten minste een jaar geen gevolg is gegeven aan een aanmaning voor de aangifte vennootschapsbelasting en als de jaarrekening niet wordt gedeponeerd.
Malafide rechtspersonen die voorkomen in RIEC-casuïstiek en voldoen aan de gestelde ontbindingsvoorwaarden, kunnen nu dus vanuit iedere RIEC-regio worden aangedragen bij KVK voor ontbinding. De Belastingdienst speelt daarbij een cruciale rol. Zij toetst allereerst of de rechtspersoon voldoet aan de voorwaarden en levert daarna het signaal aan bij KVK.
Na ontbinding door KVK wordt de rechtspersoon uitgeschreven uit het Handelsregister en verliest de onderneming zijn handelingsbevoegdheid.
Van pilot naar samenwerking
De pilot was zeer effectief: meer dan de helft van de aangemelde rechtspersonen uit RIEC-casuïstiek is ontbonden. Dit was anders waarschijnlijk niet gebeurd. Ook geldt dat de aandeelhouders van wie de rechtspersoon is ontbonden gedurende de looptijd van de pilot geen nieuwe rechtspersoon hebben opgericht.
KVK, Belastingdienst en RIECAA zijn momenteel in gesprek om de uitrol van de samenwerking naar andere RIEC-regio’s vorm te geven. Informatie over het ontbindingsproces en specifiek deze pilot is daarnaast te vinden in een kennisdocument. Interesse in dit kennisdocument of meer informatie over hoe de samenwerking werkt in de praktijk? Stuur dan een mail naar riecaa@politie.nl